Moederschap en feminisme

Waarom willen vrouwen persé gelijk zijn aan mannen en noemen ze dit extreem vrouwonvriendelijk streven ook nog feminisme?

Tot voor kort zat ze tevreden in haar aanleunwoning uit te rusten van een leven lang niet werken, mijn inmiddels overleden moeder. Althans, volgens de denkwijze van vele hedendaagse feministen. Ze heeft nooit salaris ontvangen, dus heeft ze nooit gewerkt, mijn moeder. Gelukkig heeft ze geen universitaire opleiding gevolgd, dus heeft ze de staat niet veel gekost en hoeft ze zich daarover niet schuldig te voelen, dat dan weer wel. Maar laten we eens kijken wat mijn moeder tijdens haar lange leven van niet werken dan wél gedaan heeft. 

Tegen het eind van de Tweede Wereldoorlog, ze was toen 21 jaar oud, leerde ze op een bankje in een Zuid-Limburgs bos mijn vader kennen. Écht kennen, want die plek beschouwen ze als het beginpunt van hun relatie. Van gezicht kende ze hem al langer, want hij liep wekelijks langs de winkel waar mijn moeder werkte. Sorry, ze werkte daar niet, ze hielp mee, want het was de winkel van haar ouders en ze ontving geen cent voor haar hulp. 

Drie jaar later trouwden ze en kregen ze van overheidswege de benedenetage van een vrijstaande woning dicht bij datzelfde bos toegewezen. De overheid redeneerde toen nog vrij simpel: niet genoeg huizen door de bombardementen van de Tweede Wereldoorlog? Dan verdelen we in afwachting van nieuwe woningen de bestaande huizen gewoon iets beter, klaar. 

Over de verdeling van de taken tussen man en vrouw deed men toen doorgaans ook niet moeilijk; mijn vader ging werken als leraar op een ambachtsschool, mijn moeder deed de huishouding. In haar geval betekende dat: de inkoop van alle benodigde goederen, de administratie inclusief het beheer van de financiën, de zorg voor het eten, het schoonhouden van de woning en het negen maanden dragen van nageslacht. 

Binnen een jaar baarde ze hun eerste kind, een dochter. Het was een stuitligging, maar desondanks vond de bevalling thuis plaats, onder deskundige begeleiding van een vroedvrouw. Ze mocht een paar dagen bijkomen van deze klus, alvorens ze alle overige taken weer op zich nam, vermeerderd met de zorg voor hun eerste kind. Ondanks deze uitbreiding van taken en verantwoordelijkheden (want je moet nogal wat in de gaten houden bij zo’n nieuw leventje), zat er geen salarisverhoging voor haar in, want ze kreeg nou eenmaal geen salaris. Hoewel, mijn vader leverde trouw aan het eind van iedere maand het loonzakje bij haar in (je kreeg in die tijd je salaris nog in de vorm van geld uitgekeerd, in een papieren loonzakje) en dat was vanwege de kinderbijslag nu wél iets meer gevuld. 

Na weer een jaar volgde het tweede kind, de auteur van dit verhaal. Hoewel de thuisbevalling deze keer een stuk soepeler verliep, werd het bestieren van deze kleine organisatie al een stuk complexer. Ga maar na: een pasgeboren kind moet gemiddeld zo’n zes tot acht keer per dag gevoed en verschoond worden, terwijl er een eenjarige omheen drentelt, die voortdurend in de gaten gehouden moet worden. En tussen deze bedrijven door nog snel boodschappen doen, schoonmaken en eten koken. Gelukkig sliep de oudste al door, dus kon moeder in de avonduren af en toe de administratie op orde brengen. Vader? Die was moe van het inspannende werk op de ambachtsschool, was lid van de verkenners en ging op een gegeven moment ook lesgeven op de avondschool. Want het geld konden ze goed gebruiken. Hij hielp mee met het sjouwen van teilen vol met gekookte was van gasfornuis in de keuken naar waskuip in de schuur en dat was het dan (de tijd van pampers en een volautomatische wasmachine moest nog komen). 

Toen mijn moeder, indachtig de leer van de Katholieke Kerk, een paar maanden later weer zwanger was, moest er iets met de huisvesting gebeuren. Mijn vader vond een nieuwe baan op een ambachtsschool in een ander dorp, dus werd er verhuisd, toch ook geen eenvoudige logistieke operatie en u raadt het al, het merendeel van dit werk kwam neer op de schouders van mijn zwangere moeder. 

Dit proces herhaalde zich een aantal keren, totdat ons gezin tien kinderen kende en vier keer was verhuisd. In deze tijd heeft mijn moeder zichzelf leren naaien en breien, zodat ze haar kinderen ’s zomers en ‘s winters van nette kleren kon voorzien. Want ondanks de redelijke salarissen die docenten verdienden, was het voor een groot gezin geen vetpot. Dat betekende tevens dat schilder- en behangwerkzaamheden om de zoveel tijd ook door haar werden uitgevoerd. Na verloop van tijd namen de oudere kinderen een deel van de operationele taken over (afwas, tuinonderhoud, oppas voor de jongere kinderen, zorg voor de kachels, schoonmaak enz.) en verplaatste het werk van moeder zich deels richting het management van de groeiende gezinsorganisatie. Extra scholing hiervoor kreeg ze niet, het was een kwestie van ‘learning on the job’. 

Ons huidige systeem moet toch op de schop, want een samenleving die naar de mallemoer gaat, omdat enkelingen daarvan onnoemelijk rijk worden, is verworden tot een pervers systeem. Vroeger pakte men dat aan door het beest een tijdlang in de mens los te laten, de boel kort en klein te slaan en vervolgens gezamenlijk alles van de grond af weer op te bouwen. Oorlog noemden we dat, en als we het echt groots aanpakten heette het wereldoorlog. Dat gaat tegenwoordig niet meer (behalve in het Midden-Oosten of Afrika). Een wereldoorlog nu betekent de big bang, het definitieve einde. Dus, laten we ons verstand werkelijk gebruiken en nadenken hoe we deze noodzakelijke verandering op een menselijke manier kunnen bewerkstelligen. Hoe we een samenleving kunnen opbouwen die uitgaat van duurzaamheid, rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid. Een samenleving die kwaliteit en noodzakelijkheid honoreert. Een samenleving dus, waarin moeders betaald krijgen voor hun werk en bankdirecteuren ook, elk naar rato van noodzakelijkheid. Dat zou pas echte emancipatie zijn, van vrouw én man.